Romans w pracy – jakie konsekwencje mogą zostać wyciągnięte?

Plotki o romansie w pracy mogą wpłynąć na morale zespołu i koncentrację zaangażowanych w relację pracowników, dlatego niektóre firmy decydują się na zapisy w regulaminie, zabraniające wchodzenia w tego typu związki. Czy jednak takie rozwiązanie jest legalne? Co rzeczywiście może zrobić pracodawca, który podejrzewa romans w pracy? Konsekwencje, niekoniecznie prawne, czasami mogą bardziej zaszkodzić niż pomóc. Sprawdź, czy, kiedy i jak interweniować.

24.02.2023

Spis treści:

1. Jak częsty jest romans w miejscu pracy?
2. Romans w pracy – konsekwencje prawne, czyli co nam grozi?
3. Romans w pracy a rodzaj umowy – kto jest zagrożony?
4. Co może zrobić pracodawca?
5. Romans w pracy z szefem a mobbing – czy warto ryzykować?
6. Podsumowanie

Streszczenie:

Romans w miejscu pracy potrafi wpłynąć na całą firmę, więc pracodawcy niechętnie patrzą na wybuchy namiętności wśród pracowników. Mimo to, są one uznawane za prywatny wybór każdego z zatrudnionych i właściciel firmy nie może ich zabronić. Jednak są sytuację, kiedy pracownik może zostać ukarany. Przykładem takiego zawinienia może być romans w pracy z szefem lub współpracownikiem, który bezpośrednio wpłynął na jakość wykonywania służbowych obowiązków lub doprowadził do nadużyć, jak molestowanie albo mobbing. Należy też uważać, żeby intymna relacja nie przełożyła się na brak obiektywizmu przy przyznawaniu awansu czy premii. Wreszcie, plotki o romansie w pracy często wpływają na zgranie zespołu.

Jak częsty jest romans w miejscu pracy?

Statystyki rosną z roku na rok. Jeszcze dekadę temu romans w miejscu pracy przytrafiał się mniej niż 40% osobom, natomiast w 2017 liczba ta wzrosła aż do 57%. Prawie co czwarty ankietowany przyznaje się też do zdrady w pracy. Może to wynikać z faktu, że w pracy spędzamy 1/3 życia, a badania wskazują, że im więcej czasu przebywamy razem, tym łatwiej o zauroczenie.

Jednocześnie, 84% pracodawców niechętnie spogląda na swoich zatrudnionych nawiązujących bliższe relacje.¹⁾

Niebezpieczeństwo leży jednak najczęściej nie we wchodzeniu w związek ze współpracownikiem, a w jego umiejętnym zakończeniu. Praca z eks jest wysoce niekomfortowa i powoduje, że co piąta osoba ostatecznie zwalnia się z miejsca zatrudnienia.

Z drugiej strony, flirt w biurze to nie zawsze tylko „skok w bok”. Dla blisko co czwartego Polaka romans w pracy zakończył się ślubem.

Romans w pracy – konsekwencje prawne, czyli co nam grozi?

Czy według prawa można zatem ukarać za romans w pracy? ​

Kodeks pracy ​​zobowiązuje pracowników jedynie do przestrzegania regulaminu pracy i poszanowania zasad współżycia społecznego​.

Co to oznacza w praktyce?

Najtrudniejsze do zdefiniowania są reguły współżycia społecznego, ponieważ Kodeks pracy nie oferuje tu jednoznacznej interpretacji. Należy więc przeanalizować, czy romans w pracy nie zaburza funkcjonowania firmy oraz nie wskazuje na brak etyki pracy. Dzieje się tak najczęściej, gdy romans w miejscu pracy rozgrywa się pomiędzy przełożonymi a podwładnymi. Tego typu konfiguracja może doprowadzić do podejrzeń o faworyzację, nieuczciwe przyznawanie awansów czy podwyżek oraz wprowadzać napiętą atmosferę w zespole.

Co do zasady jednak, zwolnienie za romans w pracy może nastąpić jedynie w wyniku:

• molestowania seksualnego,
• nadużycia swojej pozycji, a zatem mobbingu,
• zaniedbania swoich obowiązków,
• naruszenia zasad BHP, np. uprawiania seksu w pracy.

W pozostałych przypadkach romans w pracy nie jest wykroczeniem. W myśl prawa zatem, zapisy w regulaminie pracy, zabraniające wchodzenia w związki ze współpracownikami byłyby trudne do obronienia w sądzie. Pracodawca może nie pochwalać zdrady w pracy, ale jego ingerencja w prywatną sferę pracowników jest niedopuszczalna.

Romans w pracy a rodzaj umowy – kto jest zagrożony?

Jeśli pracownik jest zatrudniony na umowie na czas nieokreślony, pracodawca ma związane ręce i nawet romans z żonatym szefem lub zamężną szefową nie może być przyczyną wypowiedzenia. Tego typu umowa zobowiązuje pracodawcę do podania niepodważalnej przyczyny zaniechania dalszej współpracy. Jeżeli takie uzasadnienie nie spotka się ze zrozumieniem pracownika, to pracodawca w sądzie pracy będzie musiał udowodnić, że romans w pracy wpłynął na efektywność danego zatrudnionego lub przełożył się na straty finansowe.

Jednak osoby zatrudnione na podstawie umowy na czas określony ryzykują więcej, ponieważ ich kontrakt może zostać rozwiązany bez podawania przyczyny.

Co może zrobić pracodawca?

Nawet jeśli zwolnienie za romans w pracy w większości przypadków stanowi naruszenie, nie oznacza to, że pracodawca musi pozostać bierny.

Co zatem zrobić, jeżeli podejrzewasz, że Twoi pracownicy zanadto się do siebie zbliżyli?

Najpierw warto poczekać i zobaczyć, czy romans w pracy przekłada się na jakość wykonywanych obowiązków. Jeśli obie strony są w stanie zachować profesjonalizm, to pracodawcy pozostaje życzyć im szczęścia.

Jeżeli jednak koncentracja pracowników wyraźnie spadła, a plotki o romansie w pracy zaczynają wpływać na resztę kadry, parę można wezwać na rozmowę. Wspólnie przedyskutujcie zagrożenia i możliwe rozwiązania. Można na przykład zaproponować przeniesienie jednej z osób do innego działu, gdzie nie będzie bezpośrednio współpracować ze swoim kochankiem czy kochanką. Pracodawca może też apelować, by miejsce pracy było traktowane jako neutralny grunt, a uczucie zacieśniane gdzie indziej.

Romans w pracy z szefem a mobbing – czy warto ryzykować?

Podczas gdy romans w pracy pomiędzy pracownikami na równoległych stanowiskach jest widziany przez większość jako moralnie nienaganny, sprawy się komplikują, gdy w relację zamieszany jest szef.

Romans w pracy z szefem nie tylko ma o wiele większe szanse, by podzielić zespół, ale także potrafi wiązać się z pozwem sądowym. Szczególną ostrożność trzeba zachować przy wchodzeniu w taką relację. Flirt zainicjowany przez przełożonego czy przełożoną może nie paść na podatny grunt i skończyć się oskarżeniem o molestowanie lub mobbing.

Na czym polega różnica między tymi dwoma kategoriami?

Podczas gdy o molestowanie można zostać oskarżonym na skutek jednorazowej sytuacji, za mobbing uważane jest długotrwałe nadużywanie swojej pozycji. Ma to też konsekwencje w sądzie – w przypadku mobbingu to ofiara musi udowodnić, że pracodawca przekroczył granice, a w przypadku molestowania zachodzi tzw. odwrócony ciężar dowodowy, czyli to oskarżony musi wykazać, że nie doszło do wykroczenia. Za wyrok w takiej sprawie grozi do 12 lat pozbawienia wolności.

Podsumowanie

Romans w miejscu pracy jest trudny do ukrycia, a plotki o romansie w pracy wpływają na cały zespół. Szczególnie trudny do nawigowania jest romans z żonatym szefem lub zamężną szefową,

ponieważ nie tylko dzieli kadrę, ale też może powodować podejrzenia o niesłusznie przyznawane premie czy awanse. W skrajnych przypadkach może prowadzić do oskarżenia o mobbing czy molestowanie. Mimo to zdrady w pracy są zaliczane do prywatnej sfery każdego z zatrudnionych i pracodawca nie powinien ich zabraniać czy wyciągnąć w związku z nimi konsekwencji. Zwolnienie za romans w pracy może mieć miejsce jedynie, jeżeli doszło do nadużyć lub któryś z pracowników w związku z intymną relacją zaniedbał swoje obowiązki.

---

¹⁾ Badanie “Vault’s 2015 Office Romance Survey”, dostępne pod adresem https://firsthand.co/blogs/workplace-issues/2015-office-romance-survey-results, dnia 9.02.2023r.